Quản lý tài chính cá nhân từ A-Z (2023)

Phần 1: Mở đầu – Quản lý tài chính cá nhân là gì?

 Tổng quan về quản lý tài chính cá nhân 

Quản lý tài chính cá nhân là ứng dụng các công cụ tài chính và quy tắc để phân bổ ngân sách chi tiêu, dự phòng rủi ro và đầu tư cho các mục tiêu tài chính trong tương lai.

Quản lý tài chính cá nhân giống như bất kỳ kỹ năng mềm nào như giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm,… và nên được xem là môn học bắt buộc kể từ cấp tiểu học.

Tuy nhiên, ở Việt Nam chúng ta lại không có bộ môn quản lý tài chính cá nhân và các kỹ năng ứng xử về tiền bạc, dẫn đến các bạn trẻ bị thiếu hụt kỹ năng quản lý tiền. Nhiều người chỉ làm việc kiếm tiền, tiêu tiền và mượn tiền. Lương càng cao, càng nợ nhiều hơn, thậm chí nhiều người mất thanh khoản (khả năng trả nợ), phải trốn tránh làm ảnh hưởng đến người thân và bạn bè.

Thiếu kiến thức về tài chính cá nhân, các bạn sẽ sa vào bẫy lừa đảo tài chính, đa cấp tài chính bằng các mô hình đầu tư tiền ảo bất hợp pháp, đầu tư bất động sản ma,.. Rất nhiều người ở Việt Nam chúng ta mất rất nhiều tiền, làm ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân và làm xấu xã hội Việt Nam.

Để một xã hội thịnh vượng, đất nước phát triển, từng cá nhân chúng ta phải biết cách vận hành và sử dụng đồng tiền một cách phù hợp với tình hình tài chính của mình.

 Tâm lý chi tiêu 

Bất kì ai trong chúng ta đều cũng có thể sa vào bẫy mua hàng của các thương hiệu.

Các thương hiệu luôn cố gắng tạo ra các giải pháp tối ưu để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, vì vậy họ luôn có những cách truyền thông nắm bắt tâm lý của bạn để bạn ra quyết định mua hàng.

Họ làm khuyến mãi kích thích mình mua hàng ngay dù nhiều khi món đồ đó chưa thực sự cần thiết.

Họ làm quảng cáo với visual (hình ảnh) lung linh với tần suất lặp lại rất nhiều lần đi sâu vào tiềm thức của chúng ta.

Họ nâng cấp giá trị sản phẩm, làm hình ảnh sang trọng, cao cấp khiến chúng ta phải bỏ tiền ra chi tiêu nhiều hơn.

Tất cả đều là  bẫy tâm lý mua hàng . Ai cũng có thể bị “dính bẫy chi tiêu”.

Các bẫy tâm lý này khiến chúng ta chi tiêu nhiều hơn mức cho phép của thu nhập, dẫn đến ngân sách chi tiêu bị “thủng”, phá vỡ các khoản chi tiêu mà bạn đã vạch ra từ trước.

Có nhiều người còn không lập ngân sách chi tiêu và đương nhiên sẽ mua sắm bất chấp và không nghĩ đến ngày mai.

Đó là vấn đề chung của mọi người về quản lý tài chính cá nhân.

Những thói quen xấu sẽ khiến tình hình tài chính của bạn “không khỏe”:

• Mua sắm ngẫu hứng và chi tiêu không có kế hoạch hoặc không bám theo kế hoạch vì “bẫy chi tiêu”.
• Không có thói quen tiết kiệm.
• Không học đầu tư cơ bản.
• Không có kế hoạch tài chính dài hạn.
• Không phát triển bản thân để gia tăng thu nhập.
• Thường xuyên quẹt thẻ tín dụng, mua trả góp, vay tiêu dùng tín chấp lãi suất từ cao đến rất cao,….

Những thói quen này sẽ phá hoại sức khỏe tài chính cá nhân của bạn, khiến bạn khổ sở vì phải trả nợ, làm việc như “điên” để kiếm tiền mà không có tài sản ròng (Net Worth) trong tương lai.

Một vài cách để bạn hạn chế mua sắm ngẫu hứng, bạn có thể áp dụng nếu phù hợp:

• Hạn chế lướt mạng xã hội thường xuyên, bạn sẽ tiếp xúc rất nhiều quảng cáo của thương hiệu và “dính bẫy chi tiêu”.
• Hạn chế lướt TMĐT (Thương mại điện tử). Khi có nhu cầu bạn hãy tìm kiếm từ khóa chính xác nhu cầu và mua hàng. Xong là kết thúc quy trình mua hàng. Nếu bạn cứ lướt và lướt bạn sẽ chi và chi.
• Thay vào đó hãy đọc sách, chơi thể thao, hoạt động ngoài trời, xem phim online (Mua bản quyền để không gặp quảng cáo),… trong thời gian rảnh.
• Trò chuyện với gia đình và bạn bè nhiều hơn.

 Xác định nhu cầu thiết yếu, mong muốn và khao khát (Need & Want & Desire) 

Bạn cần phải làm rõ giữa nhu cầu thiết yếu, mong muốn và khao khát trong tài chính cá nhân để có thể phân bổ tỷ trọng thu nhập hợp lý cho từng loại nhu cầu:

Bạn làm việc và tích lũy cả đời để hưởng thụ cuộc sống, chỉ có bạn mới biết nó có phù hợp với bạn hay không.

Người ta nói bạn hoang phí khi chi cho xe sang hoặc đồ xa xỉ?

Nếu phân loại thì chi cho xe sang và đồ xa xỉ là chi cho nhu cầu khao khát (Desire) của cá nhân. Định nghĩa của bạn như thế nào về hoang phí?

Nếu bạn xem nó là hoang phí thì nó “là”, còn không thì nó “không là”. Nó chỉ đang làm thỏa mãn một nhu cầu của chính bạn. Nếu bạn đã tích lũy đủ, tài sản ròng của bạn lớn thì việc bạn chi cho những thứ đó cũng không tác động hoặc thay đổi Net Worth của bạn. Desire là một nhu cầu và nó cũng cần phải thỏa mãn nếu bạn đã tích lũy đủ ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời.

Có người phân biệt giữa tiêu sản và tài sản. Và xem tiêu sản là thứ không nên chi tiêu. Mình không phân biệt tiêu sản và tài sản. Bạn cũng có thể biến tiêu sản thành tài sản hoặc tài sản thành tiêu sản.

Ví dụ: Bạn chi cho ô tô, người phân biệt tiêu sản và tài sản sẽ nói ô tô là tiêu sản vì nó không tạo ra tiền và chỉ ngốn tiền. Nếu bạn chi cho ô tô nhưng dùng ô tô để thế chấp, vay vốn làm ăn sản xuất kinh doanh, tạo ra lợi nhuận thì nó là tài sản.

Nếu bạn sử dụng ô tô cho thuê hoặc dùng nó thể tạo thu nhập. Thì nó là tài sản dòng tiền hoặc Income Investing (Đầu tư thu nhập).

Đó là giá trị về mặt lợi nhuận được tạo ra từ chiếc ô tô. Tuy nhiên, ngoài giá trị tăng thêm về tiền chiếc ô tô còn làm thỏa mãn khao khát của bạn hoặc giúp bạn nâng cấp chất lượng cuộc sống cho bạn và gia đình mình.

Mỗi loại tài sản đều có giá trị riêng và đặc biệt là nó thỏa mãn cho 1 trong nhiều loại nhu cầu của bạn.

Vì vậy, tiêu sản và tài sản là ở góc nhìn của bạn.

Nhu cầu thiết yếu (Need), mong muốn (Want) và khao khát (Desire) đều là những nhu cầu quan trọng đối với bất kì cá nhân nào.

Phần 2: Quy trình quản lý tài chính cá nhân

 Xác định mục tiêu tài chính ngắn hạn, trung và dài hạn 

Trước khi bắt đầu, bạn hãy đặt mục tiêu tài chính cho riêng mình. Việc đặt mục tiêu tài chính sẽ giúp bạn:

Lập ngân sách phân bổ thu nhập, tiết kiệm và đầu tư là việc làm không dễ dàng và có thể khiến bạn bỏ cuộc vì mất kiên nhẫn. Vì vậy, có mục tiêu tài chính làm định hướng, bạn sẽ có thêm động lực để duy trì.

*Bảng ví dụ mục tiêu tài chính.

Việc đặt mục tiêu tài chính là việc làm hết sức cá nhân hóa, nó phụ thuộc vào tuổi tác, hoàn cảnh, tình trạng hôn nhân và đặc biệt là tình hình thu nhập của bạn hiện tại. Để đặt mục tiêu tài chính điều quan trọng là bạn phải đặt những câu hỏi đúng với chính mình.

 Xác định tình hình tài chính cá nhân và xây dựng Net Worth (Tài sản ròng) 

Đánh giá tình hình tài chính cá nhân hiện tại của bạn bao gồm tổng thu nhập và tổng chi phí bạn đang chi trả:

Bạn hãy viết xuống tất cả các nguồn thu nhập và các loại chi phí bạn phải đang chi trả trong tháng dựa trên hóa đơn giấy hoặc thống kê giao dịch của ngân hàng.

Xác định và lên kế hoạch phát triển tài sản ròng (Net Worth):

*Tổng tài sản và tổng nợ.

Mục tiêu của quản lý tài chính cá nhân chính là tối ưu và phát triển tài sản ròng (Building High Net Worth). Tài sản ròng của bạn càng lớn, bạn càng giàu có.

Có nhiều người có thu nhập năm vài trăm triệu hoặc vài tỷ, tuy nhiên do không có kế hoạch tài chính và tiêu dùng quá tay nên thu nhập ròng rất thấp hoặc không có.

Để được xem là một triệu phú: Bạn phải có Net Worth từ 1 triệu đô la. (~23 tỷ VND)

Để được xem là 1 tỷ phú: Bạn phải có Net Worth từ 1 tỷ đô la. (~2300 tỷ VND)

 Lập ngân sách trong quản lý tài chính cá nhân  

Quy tắc 80/20

Quy tắc 80/20 là quy tắc lập ngân sách cơ bản nhất. Phù hợp với người mới và không thích theo dõi các khoản thu chi mỗi ngày.

Quy tắc 80/20: Chia thu nhập của bạn thành hai phần (80% cho các khoản chi phí trong tháng, 20% cho tiết kiệm và đầu tư)

*Quy tắc 80/20.

Quy tắc 80/20 phù hợp cho người có ít nguồn thu nhập và thu nhập từ thấp đến trung bình. Đặc biệt, các chi phí thiết yếu chiếm hơn 60% thu nhập.

Quy tắc 80/20 giúp bạn thanh toán cho bản thân trước tiên (Pay yourself first), có thu nhập bạn liền trích 20% để tiết kiệm và đầu tư. Nếu bạn muốn tiết kiệm nhiều hơn và chi tiêu ít hơn thì bạn sẽ nâng cấp lên thành 70/30, 60/40 hoặc thậm chí là 50/50.

Càng nhiều tiền tiết kiệm và đầu tư, bạn càng nhanh gia tăng tài sản ròng (Net Worth) trong tương lai.

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Quy tắc 50/30/20

Quy tắc 50/30/20 là quy tắc lập ngân sách phổ biến, được sáng lập bởi Sen. Elizabeth Warren và con gái là Amelia Warren Tyagi trong cuốn sách “All Your Worth: The Ultimate Lifetime Money Plan.” (Bạn có thể tìm đọc).

Quy tắc 50/30/20 chia thu nhập của bạn thành 3 phần cụ thể:

50% cho nhu cầu thiết yếu (Need)

30% cho mong muốn (Want)

20% còn lại cho các mục tiêu tài chính (Tiết kiệm ngắn hạn & Đầu tư dài hạn)

*Quy tắc 50/30/20.

Quy tắc 50/30/20 phân loại rõ ràng các loại chi phí cho nhu cầu thiết yếu và sở thích. Đồng thời vẫn đảm bảo bạn có thể tiết kiệm và đầu tư cho các mục tiêu tài chính.

Đọc thêm:

Quy tắc 50/30/20 và cách ứng dụng trong quản lý tài chính cá nhân

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Quy tắc 50/10/10/10/10/10

Quy tắc 50/10/10/10/10/10 dựa trên quy tắc “6 chiếc lọ chi tiêu”.

Quy tắc này bạn chia thu nhập của mình thành 6 chiếc lọ chi tiêu tương ứng với 6 quỹ tài chính cá nhân:

*Quy tắc 50/10/10/10/10/10.

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Quy tắc này phù hợp với người có nguồn thu nhập đa dạng và thu nhập từ trung bình đến cao để các lọ chi tiêu được lắp đầy.

Đối với người có thu nhập thấp, bạn nên ưu tiên cho các mục tiêu tài chính như trả nợ lãi suất cao (nếu có) hoặc xây dựng quỹ dự phòng. Vì những mục tiêu này là bước đệm đầu tiên để giữ cho nền tảng tài chính cá nhân bạn vững chắc trong tương lai.

Quy tắc 70/20/10

Quy tắc 70/20/10 được phát triển dựa trên quy tắc 50/30/20 và quy tắc 80/20. Quy tắc này tập trung vào việc trả nợ đối với người đang có nhiều khoản nợ cần phải trả.

Với quy tắc 70/20/10 bạn sẽ chia thu nhập thành 3 phần:

*Quy tắc 70/20/10.

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Phương pháp CO (Cash-Only)

Phương pháp Cash-Only là cách lập ngân sách kiểu truyền thống, giống như tên gọi của nó, bạn chỉ sử dụng tiền mặt để chi tiêu.

Đây là cách truyền thống của cha mẹ, ông bà khi ngân hàng số chưa phát triển. Ở các nước phát triển như Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc,… đa phần đều sử dụng ngân hàng số, ví điện tử để thanh toán online. Tuy nhiên, ở Việt Nam việc thanh toán online mới phát triển vài năm trở lại đây khi ngày càng có nhiều ngân hàng chuyển đổi số và nhiều ví điện tử ra đời.

Ở Việt Nam vẫn chuộng tiền mặt vì các cửa hàng truyền thống thường chỉ chấp nhận thanh toán tiền mặt ngoài trừ các chuỗi lớn. Các cửa hàng nhỏ lẻ vẫn chỉ chấp nhận tiền mặt như mua thuốc, gửi xe, mua bánh mì cô Ba đầu ngõ,…

Tuy nhiên, đây lại là phương pháp chi tiêu rất hiệu quả, đặc biệt là hiệu quả về mặt tâm lý tiêu tiền.

Mỗi khi sử dụng tiền mặt và chi tiêu bằng tiền mặt bạn sẽ thấy tiếc và xót hơn khi quẹt thẻ ngân hàng hoặc thanh toán bằng ví điện tử.

Mỗi lần chi đều phải đắn đo vì cảm giác mất tiền thật mỗi khi cầm tiền mặt.

Không giống như thanh toán online, bạn có thể quẹt hoặc bấm nút “payment” mà không hề “suy nghĩ”, điều này dễ dẫn đến chi vượt ngân sách hoặc mua sắm một cách ngẫu hứng.

Phương pháp Cash-Only đặc biệt hữu dụng cho những người thường xuyên quẹt thẻ tín dụng và chi tiêu quá tay trên thẻ tín dụng, dẫn đến nợ tiêu dùng lớn ảnh hưởng tài chính cá nhân của bạn.

Trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế như dịch bệnh, tiền mặt rất quan trọng vì có những chi phí bạn không thể chuyển khoản ngân hàng. Đặc biệt là giãn cách xã hội, giữ tiền mặt một ít sẽ giúp bạn chi tiêu mà không cần phải ra đường rút tiền tại cây ATM.

Phương pháp CO thường đi chung với phương pháp Envelope System (Chia phong bì) mà mình sẽ đề cập bên dưới:

Dù là phương pháp truyền thống nhưng hiệu quả trong việc chi tiêu bạn có thể áp dụng kết hợp với các phương pháp khác:

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Phương pháp CO thường áp dụng tốt với các phương pháp khác, bạn sẽ giữ tiền mặt một tỷ trọng nhỏ bên ngoài để chi tiêu cho các khoản cần chi tiền mặt như đi chợ truyền thống, gửi xe, mua đồ ở các cửa hàng nhỏ lẻ truyền thống,…

Phương pháp Envelope System (Chia phong bì)

Phương pháp ES cũng là một phương pháp lập ngân sách phổ biến của thế hệ trước. Đây là cách lập ngân sách theo kiểu truyền thống, mỗi phong bì giấy sẽ có một khoản tiền và có ghi tên theo mục chi tiêu như tiền nhà, tiền điện nước, tiền Wifi, tiền học,…

Ví dụ: Bạn có thu nhập là 10 triệu, bạn sẽ chia các phong bì trong đó có các khoản chi phí bạn sẽ thanh toán:

*Phương pháp Envelope System (Chia phong bì).

Ở mỗi phong bì sẽ có 1 khoản tiền bạn đã chia sẵn, nếu sử dụng hết và phong bì trống thì ngưng khoản chi tiêu đó. Đây là cách “đánh chặn” mua sắm ngẫu hứng hiệu quả. Hết là ngưng, no money extra. Các bà vợ hay dùng phương pháp này để quản lý chi tiêu chặt chẽ.

Phụ nữ quản lý chi tiêu rất giỏi. Giỏi hơn nhiều đàn ông. Đó là sự thật!

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Phương pháp này là phương pháp kết hợp với phương pháp Cash-only, chỉ dùng tiền mặt để thanh toán.

Phương pháp Zero-Based Budgeting (ZBB)

Phương pháp tổng bằng 0 đúng như tên gọi của nó là tổng thu nhập ròng trừ tổng chi phí bằng 0.

Giả sử như mỗi tháng bạn có thu nhập 10 triệu, bạn phân bổ 10 triệu vào tất cả các loại chi phí thiết yếu (need), chi phí cho sở thích (want), trả nợ, tiết kiệm và đầu tư.

Đầu tháng bạn phân bổ hết thu nhập vào các khoản chi phí cụ thể với số tiền cụ thể. Cuối tháng bạn không còn dư xu nào.

Ví dụ: Tổng thu nhập ròng của bạn là 10 triệu, các chi phí trong tháng được phân loại như sau:

*Phương pháp Zero-Based Budgeting.

Phương pháp này tương tự như phương pháp chia phong bì, tuy nhiên điểm khác nhau là bạn có thể lấy khoản tiền ở một loại chi phí và chi cho loại chi phí khác. Lấy chỗ này bù chỗ kia nếu thiếu.

Ví dụ bạn lỡ chi tiêu vượt 500,000vnd trong chi phí cho sở thích, lúc này chi phí này lên đến 1 triệu 500 nghìn vnd, bạn sẽ lấy phần chi phí khác bù qua cho phần chi vượt, tuy nhiên phần chi phí bù qua có thể bị thiếu. Vì vậy bạn nên hạn chế chi vượt định mức của một loại chi phí.

Phương pháp này không phân bổ bằng % thu nhập mà phân bổ bằng số tiền cụ thể. Miễn là tổng thu nhập – tổng chi phí = 0.

*Ưu điểm và nhược điểm chỉ là đánh giá chủ quan của tác giả. Có khi nó là nhược điểm của tác giả nhưng là ưu điểm của người khác. Bạn chỉ nên tham khảo.

Kết hợp linh hoạt các quy tắc

Các phương pháp và quy tắc phân chia thu nhập trên là cách để bạn tham khảo. Bạn có thể sáng tạo các quy tắc phù hợp cho riêng mình và theo tình hình tài chính của mình một cách linh hoạt.

Về bản chất, phân bổ thu nhập là chia tách thu nhập của bạn thành từng phần để theo dõi chặt chẽ các khoản chi tiêu, tiết kiệm, đầu tư và trả nợ trong tháng. Dựa vào mỗi cá nhân, bạn sẽ phân bổ tỷ trọng để phù hợp nhất với chính mình.

Bên cạnh đó, bạn có thể kết hợp linh hoạt giữa sử dụng tiền mặt và ngân hàng số hoặc ví điện tử theo từng trường hợp linh hoạt.

Bạn hãy luôn nhớ cho mình một nguyên tắc:

Luôn biết mình chi cho cái gì.

Trân trọng từng đồng tiền kiếm được và sử dụng nó một cách thông minh sẽ giúp bạn tích lũy tài sản ròng trong tương lai.

 Tối ưu hóa nguồn thu nhập 

Tăng thu nhập từ lương

Tăng lương là cách gia tăng thu nhập cố định để bạn có thêm tiền để đầu tư tích lũy tài sản ròng. Bạn có thể tăng lương bằng cách thăng chức hoặc giúp công ty tăng doanh thu bằng các giải pháp của bạn.

Hoặc tăng lương bằng cách chuyển đổi công ty với mức offer hấp dẫn hơn,…

Tuy nhiên, tăng lương đi kèm với việc tăng thuế thu nhập cá nhân.

Việc tăng lương hằng năm là điều bắt buộc để theo kịp với tỷ lệ lạm phát. Ở Việt Nam tỷ lệ lạm phát trung bình khoảng 3-4%/năm.

Giá nhà đất sẽ tăng trung bình 10-20%/năm, tương đương tiền thuê nhà cũng sẽ tăng 5-10%/năm.

Vì vậy, lương bạn phải tăng trung bình từ 5-10%/năm mới theo kịp tỷ lệ lạm phát và tiền thuê nhà (nếu bạn đang ở nhà thuê).

Để tăng lương bạn cần phải:

Nếu bạn làm việc với một mức lương qua nhiều năm không tăng cũng không giảm, bạn cần phải xem xét lại khả năng chuyên môn cũng như là khả năng thăng tiến của công ty mình trong tương lai.

Công ty của bạn liệu có thể đáp ứng cho bạn mức lương tốt hơn? Hoặc bạn phải quyết tâm “ích kỷ” ra đi để tìm cơ hội tốt hơn cho chính bạn?

Hãy vì mình trước khi vì người khác! Bạn phải tạo tài sản ròng để có thể giúp đỡ nhiều người hoặc giúp đỡ chính gia đình bạn.

Thu nhập ngoài lương

Bên cạnh thu nhập cố định hằng tháng từ lương, để gia tăng thu nhập bạn phải làm thêm công việc ngoài giờ. Càng nhiều nguồn thu nhập ngoài lương, tổng thu nhập sẽ tăng mà không cần tăng lương.

Việc tăng lương có thể bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn nhưng tạo thu nhập ngoài lương bạn có thể lên kế hoạch làm ngay.

Các thu nhập ngoài lương cố định có thể là làm theo dự án hoặc kinh doanh riêng tùy theo kinh nghiệm chuyên môn của bạn. Hiện nay, có nhiều công việc bạn có thể kiếm tiền online tại nhà tăng thu nhập như làm Freelancer, viết blog, làm Affiliate Marketing, bán hàng online,…

Xem thêm: 18 cách kiếm tiền online để gia tăng thu nhập 2022.

 Lập kế hoạch tiết kiệm trong quản lý tài chính cá nhân 

Tư duy tiết kiệm

Những suy nghĩ tiêu cực về tiết kiệm:

Tiết kiệm có nhiều loại tiết kiệm nhưng tiết kiệm không phải là sống cuộc sống như cực hình, không dám ăn cũng không dám mặc làm ảnh hưởng đến sức khỏe lẫn tinh thần.

Tiết kiệm là bộ môn khoa học và nghệ thuật.

Tiết kiệm thông minh và có kế hoạch là cách để bạn tích lũy tài sản tài sản ròng và dự phòng cho những trường hợp không may xảy ra.

Tiết kiệm để mua tài sản giá trị cao là thói quen tốt để duy trì sức khỏe tài chính lành mạnh thay vì vay nợ trả góp để mua.

Phân loại tiết kiệm

Có 3 loại tiết kiệm dựa vào mục tiêu tiết kiệm:

*Phân loại tiết kiệm.

Nếu bạn chưa có quỹ dự phòng thì hãy tiết kiệm quỹ dự phòng trước để đảm bảo trang trải chi phí thiết yếu từ 3-6 tháng, thậm chí là 8-12 tháng trong tình hình kinh tế khó khăn như dịch bệnh, thiên tai,… Bạn có thể bị mất thu nhập trong thời gian dài, điển hình là giãn cách xã hội.

Vì vậy, thu nhập càng thấp càng phải có quỹ dự phòng để giúp bạn vượt qua khó khăn trong thời kỳ biến động.

Nếu bạn có nhiều khoản nợ lãi suất cao thì nên ưu tiên trả nợ trước khi tiết kiệm cho mục tiêu trung và dài hạn.

Tiết kiệm trung-dài hạn được xem là khoản đầu tư cho tương lai, bạn có thể sử dụng công cụ đầu tư tài chính để gia tăng vốn gốc và nhanh chóng đạt mục tiêu tài chính.

Phân biệt giữa tiết kiệm và đầu tư:

Đọc thêm: Kế hoạch tiết kiệm tiền.

 Kế hoạch phòng thủ trong quản lý tài chính cá nhân 

Xây dựng quỹ dự phòng

Rủi ro có thể xảy đến đối với bất kỳ ai trong chúng ta. Đặc biệt nếu bạn làm việc trong những ngành nghề như xây dựng, tài xế, phi công, điện lực,… luôn đối mặt với những rủi ro nghề nghiệp hằng ngày.

Quỹ dự phòng là cần thiết để giúp bạn giải quyết những khó khăn tại thời điểm khó khăn. Đây là một loại bảo hiểm cá nhân, chi trả cho tất cả các tình huống rủi ro của bạn. Vì nó là tiền mặt bạn có thể sử dụng bất kì lúc nào khi cần.

Bên cạnh đó, quỹ dự phòng sẽ giúp bạn bảo vệ khoản tiết kiệm và đầu tư cho các mục tiêu tài chính khác, không “bòn rút” các khoản tiết kiệm và đầu tư cho những dự định từ trước.

Quỹ dự phòng có độ lớn từ 3-6 tháng chi tiêu cho các chi phí thiết yếu hoặc 8-12 tháng nếu tình hình kinh tế biến động như giãn cách xã hội, thiên tai, động đất, lũ lụt,…

Đọc thêm: Quỹ dự phòng là gì? Cách xây dựng quỹ dự phòng.

Mua bảo hiểm

Bảo hiểm là hình thức kết hợp giữa đầu tư và bảo vệ khi gặp rủi ro. Tính chất của bảo hiểm gần giống với quỹ dự phòng, tuy nhiên bảo hiểm được xem là khoản đầu tư trong dài hạn với mức lãi suất trung bình từ 6-7%/năm.

Bảo hiểm và quỹ dự phòng là hai công cụ phòng vệ cần thiết để dự phòng rủi ro cho mỗi cá nhân:

*So sánh bảo hiểm và quỹ dự phòng.

Các loại hình bảo hiểm với các tính chất khác nhau hiện nay:

*Các loại hình bảo hiểm.

Trước khi mua bảo hiểm bạn phải cân nhắc về tình hình tài chính để lập ngân sách trang trải cho chi phí đóng bảo hiểm hằng năm hoặc hằng tháng. Nếu bảo hiểm đóng hằng năm bạn có thể lập ngân sách “One-time” trong năm, ngân sách một lần chi trong năm. Ngân sách này chiếm khoảng 10-20% thu nhập năm của bạn là phù hợp.

Ví dụ thu nhập năm của bạn là 120 triệu, ngân sách của bạn chi cho bảo hiểm hằng năm có thể là 12 triệu. Bạn có thể tìm mua các gói bảo hiểm phù hợp với ngân sách của mình.

Tránh bẫy lừa đảo tài chính (Scammer)

Lừa đảo tài chính hiện nay ngày càng phổ biến. Các bẫy đa cấp tài chính với mô hình đầu tư vào đồng tiền ảo đa cấp, các dự án cam kết lãi suất cao,…

Hiện nay có rất nhiều người bị mất vài trăm cho đến vài tỷ đồng vì không kiềm chế được lòng tham và thiếu kiến thức về đầu tư.

Trước khi đầu tư vào bất kì đâu bạn phải tìm hiểu kỹ về mô hình và cách vận hành của dự án đầu tư, tìm hiểu kĩ về pháp lý và người đứng sau dự án.

Bạn hãy nhớ nguyên tắc:

Chỉ đầu tư vào những gì mình hiểu.

Bạn có thể sẽ mất tất cả tài sản mình tích góp được trong thời gian dài chỉ trong một lần sai lầm tin tưởng vào các dự án lừa đảo tài chính.

Cụ Warren Buffett có câu nói phổ biến:

Đọc thêm: Lừa đảo tài chính – Cách nhận biết để bảo vệ tiền của bạn.

 Quản lý nợ hiệu quả 

Quản lý nợ hiệu quả bạn sẽ có sức khỏe tài chính lành mạnh. Nợ sẽ giúp bạn giải quyết những tình huống hoặc sở thích trong ngắn hạn, về dài hạn nợ sẽ phá hoại sức khỏe tài chính của bạn.

Nợ hoạt động trái ngược với đầu tư.

Đầu tư giúp bạn sinh lời.

Nợ khiến bạn ngày càng mất tiền nhiều hơn, đặc biệt là các khoản nợ lãi suất cao. Nợ lâu dài sẽ trở thành “nợ kép”.

“Nợ kép” là cuộc đời khép lại.

Khi sa vào vòng xoáy nợ nần, bạn sẽ rất khó thoát ra vì nó là vòng xoáy, nó sẽ xoáy bạn. Bạn sẽ vay chỗ này đắp chỗ kia khiến lãi mẹ đẻ lãi con, lãi con đẻ lãi cháu,…………………. lãi n đẻ lãi vô cực.

Quy tắc 20/10

Quy tắc 20/10 là quy tắc phổ biến trong quản lý nợ tiêu dùng, giúp bạn cân đối giữa vay nợ tiêu dùng so với thu nhập để đảm bảo an toàn trong tài chính cá nhân.

Quy tắc 20/10 chỉ áp dụng cho các khoản nợ tiêu dùng như thẻ tín dụng, vay tín chấp tiêu dùng,… không tính các khoản nợ như mua nhà, nợ mua ô tô,…

Quy tắc 20/10 giúp bạn xác định hạn mức nợ tiêu dùng để giữ cho sức khỏe tài chính lành mạnh, hạn chế tiêu dùng quá tay.

Quản lý tỷ lệ nợ trên thu nhập (DTI – Debt to income ratio)

Quy tắc 20/10 chỉ áp dụng trong trường hợp nợ vay tiêu dùng, tuy nhiên tỷ lệ DTI – tỷ lệ nợ trên thu nhập là tính tổng các khoản nợ so với thu nhập hằng tháng của bạn.

Tỷ lệ DTI thường được các ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng xác định để chấp nhận cho bạn vay dựa trên tổng khoản nợ của bạn so với tổng thu nhập gộp.

Dưới góc độ tài chính cá nhân, bạn có thể tính toán tỷ lệ DTI để giữ cho khoản nợ ở mức hợp lý, không bị áp lực trả nợ và có thể đi vay các khoản vay tốt như mua nhà, mua ô tô.

Vậy là tốt hay xấu?

Các mức thang đánh giá tỷ lệ DTI được xem khỏe mạnh:

Ở ví dụ trên tỷ lệ của bạn là 37.5% vẫn nằm kiểm soát, tuy nhiên bạn vẫn phải ưu tiên trả nợ một phần hoặc gia tăng thu nhập gộp vì thời điểm kinh tế khó khăn, dịch bệnh phức tạp.

Tỷ lệ này sẽ tốt trong tình hình đất nước không có biến động lớn, thu nhập bạn không bị đe dọa quá nhiều.

Nguyên tắc vay nợ

Nợ không hoàn toàn là tiêu cực nếu bạn giữ ở một tỷ lệ hợp lý so với thu nhập, nếu không sẽ dễ dẫn đến trường hợp mất thanh khoản (Mất khả năng trả nợ).

Đặc biệt trong kinh doanh và đầu tư, nợ được sử dụng làm đòn bẩy tài chính để gia tăng lợi nhuận.

Đối với cá nhân, thường có các khoản nợ phổ biến:

Các tổ chức cho vay hiện nay phổ biến là ngân hàng thương mại và công ty tài chính. Bên cạnh đó, trên thị trường còn xuất hiện nhiều tổ chức tín dụng đen cho vay với mức lãi suất từ cao đến rất cao lên tới 150-200%/năm.

Các bên tín dụng đen cho vay lãi suất cao thường rất dễ dàng cho vay và không cần bạn chứng minh thu nhập hoặc đòi hỏi các thủ tục, hồ sơ vay. Vì vậy, nhiều người muốn vay nhanh nên đã phải vay tại các tổ chức tín dụng này và thường bị mất thanh khoản do lãi suất cao quá, không đủ khả năng trả nên phải vay chỗ này đắp chỗ kia.

Để hạn chế vay phải các tổ chức cho vay nặng lãi, áp dụng các nguyên tắc vay tiền theo thứ tự dưới đây sẽ giúp ích cho bạn trong trường hợp cần tiền sử dụng gấp để giải quyết các nhu cầu cá nhân:

1. Vay từ bố mẹ, họ hàng, bạn bè.
2. Vay từ các ngân hàng thương mại nội địa hoặc ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.
3. Vay từ các công ty tài chính có thương hiệu (Công bố rõ ràng mức lãi suất năm).

Mức lãi suất cho vay được nhà nước chấp thuận là 20%/năm và các công ty tài chính đều phải tuân thủ quy định của nhà nước khi công bố lãi suất cho vay với khách hàng.

Các trường hợp cho vay với lãi suất cao từ 100%/năm trở lên (Gấp 5 lần mức được chấp thuận) mới quy là cho vay nặng lãi và bị xử phạt bởi pháp luật.

Khi đi vay bạn nên nhớ một nguyên tắc quan trọng:

Lãi vay càng thấp càng tốt.

Vì vậy, bạn hãy cẩn thận với các khoản vay lãi suất cao và nếu có lỡ vay thì phải nhanh chóng trả hết nợ lãi cao.

Nợ tốt và nợ xấu

Các khoản vay với mục tiêu khác nhau sẽ có tính chất khác nhau. Không phải tất cả nợ đều xấu, đều tiêu cực. Nếu biết cách sử dụng nợ hiệu quả, bạn sẽ mua được tài sản giá trị lớn mà không tác động xấu đến sức khỏe tài chính.

Sự khác nhau giữa nợ tốt và nợ xấu là ở giá trị tăng thêm trong tương lai của khoản nợ:

*Phân biệt nợ tốt và nợ xấu.

Nợ tốt còn được xem là đòn bẩy (margin) trong đầu tư, dành cho nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm trên thị trường. Tận dụng sự chênh lệch giữa tỷ suất sinh lợi và lãi vay để tạo ra lợi nhuận đầu tư (Bất động sản, thị trường chứng khoán, tiền ảo,…)

Nợ xấu thường là các khoản vay tiêu dùng vì không tạo ra giá trị tăng thêm cho vốn gốc trong tương lai và có lãi vay cao.

Phương pháp trả nợ

Có hai phương pháp trả nợ bạn có thể áp dụng:

 Đầu tư trong quản lý tài chính cá nhân 

Đầu tư là hành trình dài, cần bạn phải kiên nhẫn và thực hiện một cách đều đặn. Dù bạn có vốn nhỏ hay vốn lớn thì luôn sẽ có các công cụ đầu tư phù hợp để tích lũy tài sản. Với nhà đầu tư mới bạn có thể tiếp cận đầu tư bằng hình thức mua chứng chỉ quỹ, tức là ủy thác đầu tư, tận dụng sức mạnh của thị trường và kiến thức của người khác để tiền của bạn sinh lợi.

Quy tắc 72

Áp dụng quy tắc 72 để tính nhanh số tiền đầu tư của bạn khi nào sẽ tăng gấp đôi với một tỷ suất lợi nhuận (Rate of Return) cụ thể. Đây là phương pháp nhẩm tính nhanh dùng để ước tính khi nào vốn gốc của bạn sẽ tăng gấp đôi, không hoàn toàn chính xác 100%.

Ví dụ bạn đầu tư 2 tỷ với tỷ suất lợi nhuận (RoR) là 13%/năm. Cao hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng khoảng 7%. Thời gian để số tiền của bạn từ 2 tỷ tăng lên 4 tỷ sẽ là:

72/13 = 5,5 năm.

Sau khoảng 5 năm rưỡi bạn sẽ nhân đôi số tiền đầu tư nếu duy trì tỷ suất lợi nhuận 13%/năm.

Ở Việt Nam, không khó để tìm kênh có tỷ suất lợi nhuận trung bình từ 13-17%/năm. Các công cụ đầu tư dưới đây sẽ giúp bạn có kênh đầu tư với lợi nhuận kép trung bình năm (CAGR) từ 13-17%/năm.

Các công cụ đầu tư

Các công cụ đầu tư (Investment Vehicles) được phân loại làm 2 nhóm là đầu tư tài chính và phi tài chính (tài sản vật lý) dựa trên tính chất của công cụ:

Nhóm đầu tư tài chính:

*Tổng hợp các công cụ đầu tư tài chính.

Nhóm đầu tư phi tài chính (Đầu tư tài sản vật lý):

*Tổng hợp các công cụ đầu tư phi tài chính.

Đầu tư tiền kĩ thuật số (Tiền ảo)

Đầu tư tiền ảo là công cụ đầu tư đặc biệt với mức biến động rất lớn trong ngắn hạn và tiềm năng của các đồng tiền ảo trong tương lai vẫn còn là một dấu chấm hỏi rất lớn.

Có nhiều luồng quan điểm trái chiều về tiềm năng phát triển của các đồng tiền ảo như BTC, ETH, ADA, DOGECOIN,…

Nhiều nhà đầu tư tin là các đồng tiền ảo sẽ phát triển mạnh và tăng giá trong tương lai cũng có người tin là các đồng tiền ảo sẽ mất hết giá trị.

Các quan điểm không có đúng/sai vì niềm tin mỗi người khác nhau. Dưới góc độ đầu tư để gia tăng tài sản ròng, bạn nên tìm hiểu kỹ về cách hoạt động của kênh đầu tư để tiền của mình sinh lời một cách an toàn và ổn định qua các năm.

Tuy nhiên, hiện tại chưa có cơ sở nào để xác định giá trị thật của các đồng tiền ảo mà các nhà đầu tư chủ yếu tham gia thị trường dựa trên các phân tích kỹ thuật để xác định xu hướng tăng/giảm giá của đồng tiền.

Như vậy rất rủi ro cho tài sản của bạn, các chỉ báo kỹ thuật không hoàn toàn chính xác 100% và tiền ảo được đánh giá là kênh đầu tư với mức độ biến động tài sản rất cao trong ngắn hạn, tăng/giảm với biên độ có khi lên đến 50% trong vòng 1 vài tuần hoặc 1 vài tháng. Bạn nên cân nhắc trước khi tham gia đầu tư tiền ảo nếu chưa am hiểu các chỉ báo kỹ thuật như các đường MA, MACD, Bollinger Band, RSI,…

Nếu như bạn đầu tư giá trị một cổ phiếu, cơ sở định giá sẽ là hoạt động kinh doanh của công ty. Bạn có thể tính toán giá trị nội tại (Intrinsic Value) của công ty dựa trên báo cáo tài chính bằng các phương pháp như P/E, P/B, DCF (Chiết khấu dòng tiền tự do), ROE, Thu nhập thặng dư,…

Đó là cơ sở của việc mua/bán cổ phiếu của những nhà đầu tư giá trị, đầu tư dựa trên giá trị nội tại của doanh nghiệp.

Còn đầu tư tiền ảo hiện nay cũng có 2 phương pháp đầu tư được nhà đầu tư lựa chọn là đầu tư dựa trên các chỉ báo kỹ thuật (Trade coin), đầu tư dựa trên phân tích cơ bản (Tiềm năng phát triển của dự án đồng tiền).

Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân nghiệp dư mới tham gia đầu tư không nên tham gia mua/bán tiền ảo trong ngắn hạn vì rủi ro là rất cao (Cao hơn rất nhiều so với đầu tư cổ phiếu hoặc các công cụ đầu tư khác).

Vì vậy, nếu bạn yêu thích tiền ảo hoặc tin vào tương lai của các dự án thì có thể tham gia đầu tư dài hạn với tỷ trọng nhỏ trong danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro các đồng coin rớt giá bất ngờ trong ngắn hạn.

Thực tế đã chứng minh tiền ảo đã tăng trưởng rất nhiều lần so với 10 năm trước vì càng ngày càng có nhiều người biết đến và mua nhiều hơn. Khi cầu tăng thì giá sẽ tăng và ngược lại.

Thị trường tiền ảo còn rất mới, các nhà đầu tư cá mập, cá voi nắm rất nhiều tiền ảo và rất dễ bị chi phối nếu họ bán một lượng lớn tiền ảo ra thị trường, giá sẽ giảm rất sâu khiến nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ như chúng ta sẽ mất rất nhiều tiền trong ngắn hạn nếu lỡ mua phải đỉnh.

Nếu bạn tin là thị trường tiền ảo phát triển thì bạn tham gia đầu tư nhưng phải trang bị kiến thức để quản trị rủi ro trong thị trường với mức biến động lớn như vậy.

Nếu bạn không tin sự phát triển của tiền ảo trong tương lai thì nên lựa chọn kênh đầu tư an toàn và có tỷ suất lợi nhuận ổn định hằng năm.

Các nhà đầu tư luôn có khẩu vị rủi ro riêng và sở thích đầu tư riêng biệt. Quan trọng là dựa vào mục tiêu tài chính của bạn là gì để có những quyết định phù hợp.

Các công cụ đầu tư luôn có rủi ro đi kèm với lợi nhuận, điều quan trọng là bạn nên có phương pháp quản trị rủi ro cho danh mục đầu tư của mình.

Nhưng bạn hãy luôn nhớ một điều là:

Chỉ đầu tư vào những gì mình hiểu.

Phần 3: Tổng kết

 Công cụ lập ngân sách chi tiêu 

Truyền thống

Bạn có thể lập ngân sách chi tiêu bằng cách truyền thống như Excel, Google Spreadsheet,… theo các nguyên tắc lập ngân sách như trên hoặc theo cách riêng của bạn.

Bên cạnh đó, để cho bản kế hoạch ngân sách thêm sinh động và sáng tạo, bạn có thể lập ngân sách bằng công cụ Bullet Journal.

Sử dụng công nghệ

Hiện nay có nhiều ứng dụng để bạn lập ngân sách như ứng dụng Money Lover, Sổ thu chi Misa, Money Helper, Wallet,…

Hiện tại mình đang sử dụng bản lifetime của ứng dụng lập ngân sách Wallet (BudgetBakers) của Đức với các tính năng cơ bản như chọn nguồn tiền thanh toán (Tiền mặt, thẻ ngân hàng, tài khoản đầu tư,…), lập ngân sách, nhập chi tiêu theo từng loại chi phí khác nhau, theo dõi thu nhập, báo cáo dòng tiền thu/chi trong tháng, theo dõi tiến độ thanh toán cho các khoản vay,…

Với giao diện báo cáo trực quan, dễ sử dụng, đơn giản phù hợp với người mới lập ngân sách. Bạn có thể sử dụng công cụ này để lên ngân sách và theo dõi thu/chi trong tháng.

Hoặc bạn có thể sử dụng Momo hoặc các ví điện tử khác để quản lý chi tiêu của mình bằng sao kê các giao dịch trong tháng. Bên cạnh đó, mua sắm/thanh toán trên ví điện tử bạn có thể được hoàn tiền và sử dụng tiền hoàn để tích lũy và đầu tư trực tiếp trên ví rất tiện lợi.

Tuy nhiên, Momo bạn chỉ theo dõi được các chi phí chi tiêu trên app hoặc ngân hàng liên kết với Momo, các chi phí không chi bằng Momo hoặc ngân hàng khác bạn không theo dõi được và ứng dụng không tập trung vào quản lý tài chính cá nhân nên sẽ không tối ưu như Wallet.

Công cụ sinh ra để tận dụng, giúp chúng ta tiện hơn chứ không phải chi phối chúng ta. Ứng dụng các công cụ hiện đại trong quản lý tài chính cá nhân sẽ giúp bạn tối ưu hóa thời gian, công sức và quản lý tiền chặt chẽ hơn.

*Bạn chỉ nên chỉ dụng 1-2 ngân hàng số hoặc 1-2 ví điện tử để tiện thanh toán và tránh để quên tiền trong tài khoản. Phân tách các tài khoản theo các mục đích sử dụng khác nhau. Ví dụ như Momo dùng để thanh toán điện, nước, wifi, điện thoại, mua voucher hoàn tiền,… Ngân hàng dùng để thanh toán siêu thị bằng thẻ để được cashback như thẻ VPBank Cashback. Tiết kiệm cho quỹ dự phòng thì dùng gói tích lũy của Tikop với lãi suất 5.5%/năm, ghép lãi theo ngày tận dụng tốt lãi kép và rút tiền về tài khoản liên kết trong vòng 30s.

 Công cụ tiết kiệm và đầu tư 

Tiết kiệm ngân hàng số và ví điện tử

Với sự phát triển của công nghệ Fintech, các ngân hàng chuyển đổi số và có nhiều ví điện tử để giúp bạn thanh toán online dễ dàng. Bên cạnh chức năng thanh toán (Checking Account), các ngân hàng và ví điện tử còn có các gói tiết kiệm đa dạng kỳ hạn từ 1 tuần đến 1 năm.

Tùy vào mục tiêu tiết kiệm bạn có thể lựa chọn kỳ hạn tương ứng. Các ngân hàng số và ví điện tử cho phép bạn chuyển đổi nhanh chóng từ tài khoản tiết kiệm (Saving Account) sang tài khoản thanh toán (Checking Account) mỗi khi có nhu cầu sử dụng tiền.

Các ngân hàng số và ví điện tử có trải nghiệm người dùng tốt, giao dịch nhanh và không tốn phí giao dịch:

Tiết kiệm online	Lãi suất tiết kiệm	Loại	Android	IOS
	7-8%/năm	Ngân hàng số	Tải App
	7-8%/năm	Ngân hàng số	Tải app	Tải app
	7-8%/năm.	Ngân hàng số	Tải app	Tải app
	6-7%/năm	Ví điện tử	Tải app	Tải app
	6-7%/năm (Tích lũy Túi Thần Tài)	Ví điện tử	Mở Túi Thần Tài Momo

Ứng dụng tích lũy và đầu tư

Ngoài ra, hiện nay có nhiều ứng dụng tích lũy và đầu tư để bạn gửi tiền tiết kiệm không kỳ hạn với lãi suất tốt hơn để ở tài khoản thanh toán ngân hàng.

Các ứng dụng đầu tư kết hợp với các công ty quản lý quỹ để đầu tư vào các công cụ tài chính giúp tiền của bạn sinh lời với lãi suất tốt và rủi ro thấp.

Các ứng dụng tích lũy và đầu tư phổ biến:

Ứng dụng	Tích lũy	Đầu tư	Đánh giá	Mở tài khoản
	Không kỳ hạn: 4%/năm. Kỳ hạn 3 tháng: 6%/năm Kỳ hạn 12 tháng: 8%/năm	Vào cấu trúc đầu tư được định sẵn với tỷ suất lợi nhuận tùy theo cấu trúc. Chủ yếu là quỹ mở & quỹ ETF.	Đánh giá chi tiết Finhay	Mở tài khoản nhận 5K
	Không kỳ hạn: 5.5%/năm. Kỳ hạn 3 tháng: 7%/năm.	Vào cấu trúc đầu tư có sẵn hoặc tự thiết kế cấu trúc. Quỹ mở và quỹ ETF.	Đánh giá chi tiết Tikop	Mở tài khoản Tikop (Nhập XM11SF nhận 10K)
	Mua chứng chỉ quỹ Ifund TCFF hoặc gửi Két Vàng Isave với lãi suất 4-5%/năm.	Giao dịch cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ Ifund, kế hoạch đầu tư định kì,...	Đánh giá app TCinvest	Mở tài khoản TCinvest

 Tổng kết 

Quản lý tài chính cá nhân về bản chất là chi tiêu có kế hoạch, tiết kiệm, dự phòng rủi ro và đầu tư sinh lời. Việc áp dụng các nguyên tắc trong tài chính cá nhân sẽ giúp bạn có một tình hình tài chính khỏe mạnh, tích lũy tài sản ròng lớn và đạt tự do tài chính trong tương lai.

Tài chính cá nhân là một chuỗi kết hợp các công cụ và tùy biến theo hoàn cảnh, lối sống, sở thích, tuổi tác,… của mỗi cá nhân. Mỗi người sẽ có một hoàn cảnh khác nhau nên việc ứng dụng các công cụ cũng khác nhau nhưng về nguyên tắc là bạn PHẢI LẬP KẾ HOẠCH và ĐẶT MỤC TIÊU TÀI CHÍNH.

Đó là cách để giữ sức khỏe và cải thiện sức khỏe tài chính của bất kì ai.

Mong rằng qua bài viết này bạn có thể đúc kết được những giá trị mới và ứng dụng các công cụ để quản lý tài chính cá nhân của mình tốt hơn.

Sức khỏe tài chính cũng giống như sức khỏe của chúng ta. Ăn uống lành mạnh, tập thể dục, có lối sống tốt thì sẽ có sức khỏe tốt. Chúc các bạn đạt được mục tiêu tài chính của mình trong tương lai.